Με τον Κανονισμό Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων θεσμοθετείται ο ολοκληρωμένος ενεργειακός σχεδιασμός στον κτιριακό τομέα με σκοπό τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσής των κτιρίων, την εξοικονόμηση ενέργειας και την προστασία του περιβάλλοντος, με συγκεκριμένες δράσεις :

• Εκπόνηση Μελέτης Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων,
• Θέσπιση ελάχιστων απαιτήσεων ενεργειακής απόδοσης κτιρίων,
• Ενεργειακή Κατάταξη Κτιρίων (Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης),
• Ενεργειακές Επιθεωρήσεις κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και κλιματισμού.

Η Μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης Κτιρίων αντικαθιστά τη μελέτη θερμομόνωσης και εκπονείται για κάθε κτίριο, άνω των 50 τ.μ., νέο ή υφιστάμενο που ανακαινίζεται ριζικά (η ανακαίνιση της οποίας το συνολικό κόστος, που αναφέρεται στα δομικά στοιχεία ή και στις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις, υπερβαίνει το 25% της συνολικής αξίας του κτιρίου, μη περιλαμβανομένης της αξίας του οικοπέδου, ή όταν η ανακαίνιση αφορά σε ποσοστό άνω του 25% του εξωτερικού περιβλήματος του κτιρίου) και βασίζεται σε μια συγκεκριμένη μεθοδολογία η οποία αναφέρεται :

• στην απαίτηση κάλυψης ελάχιστων προδιαγραφών του κτιρίου όσον αφορά στο σχεδιασμό του, το κτιριακό κέλυφος και τις ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις,
• στη σύγκρισή του με κτίριο αναφοράς. Ως κτίριο αναφοράς νοείται κτίριο με τα ίδια γεωμετρικά χαρακτηριστικά, θέση, προσανατολισμό, χρήση και χαρακτηριστικά λειτουργίας με το εξεταζόμενο κτίριο που πληροί όμως ελάχιστες προδιαγραφές και έχει καθορισμένα τεχνικά χαρακτηριστικά.

Κατά την έκδοση άδειας δόμησης απαιτείται η μελέτη Ενεργειακής Απόδοσης του κτιρίου η οποία θα πρέπει να κατατάσσει το κτίριο υποχρεωτικά έως και την ενεργειακή κατηγορία Β.

Για τον λόγο αυτό απαιτείται συστηματική προσέγγιση των αρχών του βιοκλιματικού σχεδιασμού του κτηριακού κελύφους (εξωτερικό περίβλημα κτιρίου που περιλαμβάνει το δώμα, την εξωτερική τοιχοποιία, κτλ) με επαρκή τεχνική τεκμηρίωση, αξιοποιώντας τη θέση του κτιρίου ως προς τον περιβάλλοντα χώρο, την ηλιακή διαθέσιμη ακτινοβολία ανά προσανατολισμό όψης κτλ, αλλά και σχεδιάζοντας την εξωτερική τοιχοποιία και τα εξωτερικά στοιχεία του κτιρίου (υποστυλώματα, κουφώματα κτλ) έτσι ώστε να προκύπτει θερμομονωτική επάρκεια με την κατάλληλη εφαρμογή θερμομόνωσης και αποφεύγοντας κατά το δυνατόν τη δημιουργία θερμογεφυρών (σημεία του κτιρίου όπου πρακτικά δεν μπορούν να μονωθούν όπως πχ η επαφή της τοιχοποιίας με την δοκό). Ο βιοκλιματικός σχεδιασμός δεν θα πρέπει να περιορίζεται μόνο στις ελάχιστες απαιτήσεις της Ενεργειακής Απόδοσης. Η σχεδίαση θα πρέπει να καλύπτει και την θερμική άνεση των χρηστών του κτιρίου, τον επαρκή φυσικό φωτισμό και αερισμό του χώρου, την οπτική άνεση κτλ. Στην περίπτωση που υπάρχουν αρκετοί περιορισμοί (πολεοδομικού, τεχνικού, αισθητικού ή οικονομικού χαρακτήρα) που αποκλείουν την εφαρμογή της βέλτιστης ενεργειακής λύσης, υποβάλλεται τεχνική έκθεση η οποία τεκμηριώνει τους λόγους μη εφαρμογής.

Εκτός του κελύφους, σημαντική επίδραση στην ενεργειακή κατάταξη του κτιρίου έχουν και οι ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις. Στόχος είναι η ελαχιστοποίηση κατά το δυνατόν της κατανάλωσης ενέργειας για την σωστή λειτουργία του κτιρίου μέσω :

• της επιλογής κατάλληλων ηλεκτρομηχανολογικών συστημάτων υψηλής απόδοσης για την κάλυψη των αναγκών σε θέρμανση, ψύξη, κλιματισμό, φωτισμό και ζεστό νερό χρήσης με την κατά το δυνατόν ελάχιστη κατανάλωση πρωτογενούς ενέργειας,
• της χρήσης τεχνολογιών ανανεώσιμων πηγών ενέργειας (Α.Π.Ε.) όπως ηλιοθερμικά συστήματα, φωτοβολταϊκά συστήματα, γεωθερμικές αντλίες θερμότητας (εδάφους, υπόγειων και επιφανειακών νερών) κτλ,
• της εφαρμογής διατάξεων αυτόματου ελέγχου της λειτουργίας των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων για τον περιορισμό της άσκοπης χρήσης τους.

Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων του βιοκλιματικού σχεδιασμού και των ελάχιστων απαιτήσεων της ενεργειακής μελέτης υπάρχει κόστος το οποίο όμως θα πρέπει να εξισωθεί με την απόσβεση, μακροχρόνια, μέσω των λογαριασμών κοινής ωφέλειας (ΔΕΗ, νερό κτλ) αλλά και με το γεγονός ότι ένα κτίριο που προσεγγίζει τις αρχές του βιοκλιματικού σχεδιασμού είναι ένα κτίριο φιλικό προς τον χρήστη, άνετο και πιο υγιεινό ως προς το εσωτερικό του περιβάλλον και το μικρόκλιμα του και απαλλαγμένο από το άγχος των αυξημένων εξόδων χρήσης (θέρμανση, ψύξη, φωτισμός κτλ). Έτσι, κατά τον σχεδιασμό γίνετε ιδιαίτερη συζήτηση με τον ιδιοκτήτη επί του θέματος και εξετάζονται και πρακτικές εφαρμογής πέρα από τις ελάχιστες υποχρεωτικές των κανονισμών εφόσον υπάρχει διάθεση και ευχέρεια από πλευράς ιδιοκτήτη.

Το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης ισχύει για δέκα χρόνια και αφορά σε όλα τα κτίρια, συνολικής επιφάνειας άνω των 50 τ.μ., νέα ή υφιστάμενα που υπόκεινται σε ριζική ανακαίνιση, τα υφιστάμενα κτίρια επιφάνειας άνω των 50 τ.μ. ή τμήματα αυτών όταν πωλούνται ή εκμισθώνονται, καθώς και σε όλα τα κτίρια του δημόσιου & ευρύτερου δημόσιου τομέα. Η απαίτηση Πιστοποιητικού Ενεργειακής Απόδοσης στην περίπτωση αγοροπωλησίας και ενοικίασης τέθηκε σε εφαρμογή από τις 9 Ιανουαρίου 2011.

Το Πιστοποιητικό Ενεργειακής Απόδοσης περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του ενεργειακού επιθεωρητή και συστάσεις για τη βελτίωση της ενεργειακής απόδοσης του κτιρίου, ώστε οι καταναλωτές να είναι σε θέση να συγκρίνουν και να αξιολογήσουν την πραγματική τους κατανάλωση και τις τυχόν δυνατότητες βελτίωσης της ενεργειακής απόδοσης. Η έκδοση του πιστοποιητικού είναι υποχρεωτική.

Η ενεργειακή επιθεώρηση αποτελεί ένα σημαντικό εργαλείο διάγνωσης της ενεργειακής κατάστασης των υφιστάμενων κτιρίων και των δυνατοτήτων βελτίωσής της, αλλά και της εφαρμογής της νομοθεσίας για την ενεργειακή απόδοση των νέων κτιρίων. Ο ιδιώτης Ενεργειακός Επιθεωρητής επιθεωρεί το κτίριο και το κατατάσσει σε ενεργειακή κατηγορία, βάσει του λόγου της κατανάλωσης του κτιρίου προς την κατανάλωση του κτιρίου αναφοράς.

Οι βασικές Τεχνικές Οδηγίες ΤΕΕ (ΤΟΤΕΕ) που εγκρίθηκαν από το Υπουργείο Περιβάλλοντος Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής με την Αριθ. οικ. 17178/ΦΕΚ Β 1387-2010 Απόφαση και έχουν τεθεί σε υποχρεωτική εφαρμογή είναι :

• ΤΟΤΕΕ 20701−1/2010 «Αναλυτικές εθνικές προδιαγραφές παραμέτρων για τον υπολογισμό της ενεργειακής απόδοσης κτιρίων και την έκδοση του πιστοποιητικού ενεργειακής απόδοσης».
• ΤΟΤΕΕ 20701−2/2010 «Θερμοφυσικές ιδιότητες δομικών υλικών και έλεγχος της θερμομονωτικής επάρκειας των κτιρίων».
• ΤΟΤΕΕ 20701−3/2010 «Κλιματικά δεδομένα ελληνικών περιοχών».
• ΤΟΤΕΕ 20701−4/2010 «Οδηγίες και έντυπα ενεργειακών επιθεωρήσεων κτιρίων, λεβήτων και εγκαταστάσεων θέρμανσης και εγκαταστάσεων κλιματισμού».